HC zondag 6

Deze leerdienst is gehouden op 9 oktober 2024 19.00 uur in Onderdendam. De catechismus wordt niet regel voor regel gevolgd, maar dient vooral als aangever van het onderwerp.

In deze dienst is er voortzetting van het en dankzegging voor het Heilig Avondmaal gehouden.

P 136: 1, 25, 26

Stil gebed votum groet

P 23:1

Gebed

Geloofsbelijdenis, aansluitend P 23: 2 en 3

Bediening 

Lofprijzing met Psalm 116: 12-14, 17-19

P 32:1 en 6

Dankgebed, gebed om de opening van het Woord

Lezingen Joh. 1:1-5 en 14-18 en 6:48-54

HC Zondag 6

Weerklank 371: 5 en 6

Na de preek Weerklank 458: 1, 2, 3, 4

Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Vervangen, of herstellen? Die vraag speelt vaak hier in Groningen. Hierover is er veel onrust en verdriet. Je huis is flink beschadigd door aardbevingen. Je bent gehecht aan je huis, hebt er veel liefde en inspanning in zitten. Het is je veilige plek, waar herinneringen aan vast zitten. Als daar iets mee is, als het beschadigd is door de gaswinning, doet dit veel met je.

Ook hoe het geregeld wordt, of men oog heeft voor jouw individuele situatie. Schade-experts schrijven rapporten en uiteindelijk wordt er een oordeel geveld. De afweging wordt gemaakt op economische gronden: wat is de economisch gezien meest verantwoorde oplossing.

De schepping van God is ernstig beschadigd. Niet zomaar, maar bijna onherstelbaar. In ieder geval voor mensen is het onherstelbaar. Maar ook voor God is het ingewikkeld. God is almachtig, Hij kan alles. Toch wil dit niet zeggen dat het eenvoudig is. De scheuren zijn zo diep dat het geheel op instorten staat. Als de hoge en heilige God daar dicht bij komt, stort het zeker in.

God had de keuze om het geheel helemaal weg te doen. Dat kan Hij doen. Het zou het meest eenvoudig zijn geweest. Bij Noach was Hij er heel dicht bij.

Niemand zou het ooit ook geweten hebben, want er is niemand die het zou kunnen navertellen. Alleen God zelf. Maar God doet dat niet. Alles wat God geschapen heeft, is kostbaar in zijn ogen. Zeker de mensen die Hij heeft gemaakt, die iets van Hemzelf in zich meedragen, zijn onvervangbaar. Wanneer het menselijke geslacht er niet meer is, is er echts iets verloren.

 Daarom gaat God iets doen wat niet kan. God wordt schepsel. Daarom wordt Hij mens. Hij kruipt de schepping in, om van binnenuit de schepping te herstellen. Zoveel houdt Hij van zijn schepping. Ieder schepsel is ook uniek. Kan eigenlijk niet vervangen worden. Hij houdt ook van zijn schepping. Hij houdt zoveel van jou, dat Hij wil dat je er bent. Daarom wil God geen vervanging, maar herstel, vernieuwing. Dat is de boodschap van Johannes.

Johannes begint zijn evangelie op dezelfde manier als Genesis: In het begin … In Genesis staat er vervolgens: schiep God de hemel en de aarde, of: maakte God de hemel en de aarde.

In Johannes staat het er ook, maar dan enorm uit elkaar getrokken. De eerste woorden zeggen: In het begin … en helemaal aan het einde van het Johannesevangelie, in het laatste vers staat: er zijn nog veel andere dingen die Jezus gedaan heeft… Dan staat er precies hetzelfde werkwoord als in Genesis 1.

Tussen Johannes 1:1 en 21:25 staat het verhaal van het Woord van God. In het begin was het Woord, schrijft Johannes, en het Woord was bij God en het Woord was God.

Het Woord is de kracht waarmee God schiep. Het is de wijsheid en het verstand van God en daarmee God zelf.

Van dat Woord, God zelf, staat: het is vlees geworden en heeft onder ons gewoond. Die kracht heeft menselijke gestalte aangenomen om ons te herstellen. Om ons van binnenuit te renoveren.

Heel het Johannesevangelie staat vol met wat Jezus heeft gedaan om te herscheppen. Op allerlei manieren schetst de evangelist het. Wat er over Jezus gezegd wordt, wat Hij aan wonderen doet en ga zo maar door.

Een heel mooie ingang is het om voorbeelden die Jezus over zichzelf gebruikt op je in te laten werken. Het zijn er zeven. Bij iedere uitspraak zegt Jezus: Ik ben. Daarmee verwijst Hij naar de Godsnaam. Hij verbindt zichzelf daarmee met God. Hij brengt daarmee iets van God, van Gods  eigenschappen, van wie God is, wat Hij doet, naar de mensen. Het is als het ware zijn gereedschap, het zijn de materialen die Hij heeft om te herstellen, de stutten die Hij aanbrengt om te voorkomen dat we instorten.

Hij gebruikt steeds dingen in het gewone leven, die wijzen naar een fysieke behoefte die vaak al iets aangeeft van de scheuren in ons bestaan, om vervolgens daarmee een geestelijk probleem aan te geven.

·       6:35 Ik ben het brood des levens

·       8:12 Ik ben het licht der wereld

·       10:7 Ik ben de deur der schapen

·       10:11 Ik ben de goede herder

·       11:25 Ik ben de opstanding en het leven

·       14:6 Ik ben de weg, de waarheid en het leven

·       15:1 Ik ben de ware wijnstok

Ik zal straks over de andere zes ook kort wat zeggen, maar die eerste heeft vanavond extra onze aandacht.  

Via fysieke honger die zegt dat we zonder eten ten dode zijn opgeschreven, komt Jezus bij geestelijke leegte en honger die tot de geestelijk dood leidt. Leegte die ontstaan is doordat wij ons van God hebben afgekeerd. We staan op instorten.

1.      Als Jezus zegt dat Hij het geestelijk voedsel is, verwijst Hij naar een offer. Hij geeft zijn lichaam / vlees voor de wereld (6:51). Zoals een offer aan God werd gegeven en ook gedeeltelijk door de offeraars werd gegeten, zo is Jezus levensreddend voedsel geworden waar we niet zonder kunnen.

Hij kon omdat Hij mens is geworden dit offer zijn. Hij draagt wat wij niet konden dragen, neemt weg wat wij niet weg kunnen nemen. Hij voert af wat vuil en bedorven is.

a.     Daar verwijst de catechismus ook naar in vr/a 16.

b.     Johannes de Doper getuigde dat ook over Hem: Ziet het Lam van God dat de zonden van de wereld wegdraagt. Dat doet God in Zijn Zoon zelf.

c.     In de instelling van het avondmaal zijn deze woorden vastgelegd als altijddurende oefening in het je toe-eigenen van dit offer van Jezus waardoor de zonden van de wereld worden weggedragen. Je identificeert je met het offerdier die het leven geeft voor de zonde.

2.      En ook dit. In vers 54 zegt Jezus dat er door een deel van Hem te ontvangen, eeuwig leven in je komt. In Johannes 1:14 staat dat het Woord, de scheppingskracht van God, sarx (vlees) is geworden. Wanneer Jezus zegt dat je Hem tot je moet nemen, eten, wat is dat anders dan die scheppingskracht tot je nemen door het geloof.

Zo reikt Christus zichzelf aan als voedsel, je zou kunnen zeggen, als geneesmiddel aan.

·       8:12 Ik ben het licht der wereld: inzicht geven in wat er bij jou nodig is om tot herstel te komen; of ook: het licht dat je nodig hebt om schepsel te zijn.

·       10:7 Ik ben de deur der schapen: via Hem krijg je veilig onderdak in deze wereld

·       10:11 Ik ben de goede herder: Hij maakt dat je veilig bent in deze wereld waar kwade machten nog steeds scheuren proberen te trekken in je leven

·       11:25 Ik ben de opstanding en het leven: Hij maakt dat we in de totaal vernieuwde werkelijkheid zullen leven.

·       14:6 Ik ben de weg, de waarheid en het leven: met andere woorden hetzelfde

·       15:1 Ik ben de ware wijnstok: Hij zorgt ervoor de dat de vruchtbaarheid en het leven in Hem, zich ook in onze omgeving verspreidt.

Al die beelden laten iets oplichten van wat Jezus doet om ons te herstellen. Heel dicht bij ons voorstellingsvermogen wordt het gebracht.

Johannes omschrijft ook hoe God van binnenuit de schepping gaat herstellen. Hoe graag Hij wil dat wij die redding aannemen.

·       Nederig: op Zijn knieen wast Hij de voeten van zijn leerlingen.

·       Gericht op vreugde en overvloed: wijn op de bruiloft

·       Met een zorgvuldige liefde. Je kun het met je handen van de bladzijden scheppen. Het is allemaal persoonlijk en een voor een. Ieder mens op zich:

o   Filippus is al gezien onder de vijgenboom (2)

o   Nicodemus krijgt een eerlijk antwoord (3)

o   De Samaritaanse vrouw

o   De heidense hoofdman

o   Zijn moeder wanneer ze staat te huilen onder aan het kruis

o   Zijn goede vriend die hem verraden had, geeft Hij opnieuw een plek waardoor Hij niet van schaamte hoeft weg te kruipen

God neemt geen algemene maatregelen, maar wil ons een voor een erbij hebben.

Dit betekent ook dat deze redding niet zonder onze instemming gaat.

Daarom deelt Hij het uit via getuigen: mensen die laten horen dat de Schepper op zijn knieën, nederig, liefdevol, zichzelf geeft om ons heel te maken. Zij zeggen: kom en zie!

Het knarst juist daar. Er zijn mensen die niet willen. Mensen die het een schande vinden dat dit over God wordt gezegd. Er zijn mensen die zichzelf te goed vinden om zich hieraan over te geven. Er zijn menen

Vanavond klinkt voor: kom en zie! Zie wat God doet om jouw levenshuis van binnenuit te herstellen. Ervaar de goedheid van God. Niet anders wil Jezus, wil Johannes de doper, Johannes de evangelist, dat jij gaat zingen: O Jezus, mijn herder, en mijn held, mijn vriend.

Amen

Voorbede

Collecte

Zingen

P 118:14

Zegen